فرآیند پرستاری در آنوریسم آئورت (Aortic Aneurysm)

مشکل چیست؟

ضعيف شدن بخشی از دیواره شریان آئورت موجب گشادی و برآمدگی بالون مانند دیواره در حين عبور جریان خون از میان آئورت میشود جریان خون در داخل این ناحیه برآمدگی دچار نوسان و متلاطم می شود این تلاطم جریان میتواند سایز آئورت گشاد شده را افزایش دهد، و موجب آنوریسم شود. آنوریسم ممکن است پاره شده و موجب وقفه خونرسانی به نواحی پایین دست قسمت مبتلا گردد و حتی ممکن است منجر به مرگ شود.

• آنوریسم آئورت توراسیک بالا رونده

• آنوریسم ریشه آئورت

• آنوریسم آئورت سینه ای شکمی

• آنوریسم آئورت سینه ای پایین رونده

• آنوریسم قوس آئورت

این اختلال عمدتاً در اثر آترواسکلروز رخ میدهد، جایی که مواد چربی کلسترول، کلسیم و لخته های مواد فیبرینی که به آن پلاک گفته میشود در لایه های داخلی دیواره شریان تجمع یافته و منجر به نازک شدن و سخت شدن دیواره شریان می شوند. آنوریسم در اثر دژنراسیون لایه عضلات صاف میانی دیواره آئورت تروما نقص های مادرزادی یا عفونت رخ می دهد. آنوریسم ممکن است به طور تصادفی در تست های تشخیصی رادیوگرافیک سایر قسمت ها بدن تشخیص داده شود یا بیمار دچار علائم و نشانه هایی شود که به مراکز درمانی مراجعه کرده و بیماری تشخیص داده شود از قبیل درد شدید کمر یا شکم درد شدید وجود توده ضربان دارد افت شدید فشار خون و سنکوب غش در اثر خونرسانی ناکافی به مغز میتواند نشانگر پارگی آنوریسم باشد.

پیش آگهی آنوریسم آئورت

برآیند بیماری با توجه به سایز و موضع آنوریسم متفاوت است. بعضی از بیماران ماه ها قبل از تشخیص بیماری دچار آن هستند زیرا آنوریسم بدون علامت است. تصمیمات درمانی به سایز و مکان آنوریسم بستگی خواهد داشت. بعضی از بیماران مبتلا به آنوریسم تحت نظر گرفته شده و به طور دوره ای تصویر برداری میکنند تا سایز آنوریسم کنترل و پایش شود در حالی که بعضی از بیماران بایستی به طور اورژانس جراحی شوند در غیر اینصورت خواهند مرد.

علائم و نشانه های حین تشخیص

• بدون علامت

• درد شکم

• درد کمر که به پشت پاها تیر میکشد

• توده ضربان دار در شکم

• کاهش و ضعف نبض فمورال

• اضطراب

• بی قراری

• کاهش فشار نبض

• نبض نخی شکل فزاینده

تست های تشخیصی آنوریسم آئورت

• آنوریسم از طریق رادیوگرافی قفسه سینه سونوگرافی شکم، CT-Scan یا MRI قابل تشخیص است.

• وجود صدای هیس مانند بر روی آئورت شکمی یا شریان های ایلیاک یا فمورال بخاطر آشفتگی جریان طبیعی خون (bruit)

درمان آنوریسم آئورت

• جراحی برش آنوریسم آئورتی برای برداشتن بخش مبتلا و جایگزینی آن با یک گرفت

• تجویز داروهای ضد فشار ،خون کاهش نیروی فشار در آئورت جهت کاهش احتمال پارگی آن

• تجویز مسکن برای درمان درد بیماران که در اثر فشار بر ساختارهای مجاور (اعصاب و غیره) یا در در اثر درمان عروقی رخ می دهد

• تجویز اکسی کدون مورفين سولفات در صورت نیاز برای کاهش تقاضای اکسیژن بدن

تشخیص های پرستاری آنوریسم آئورت

• پرفوزیون ناموثر بافتهای محیطی

• ریسک نارسایی حجم مایعات

• درد حاد

• اضطراب

مداخلات پرستاری آنوریسم آئورت

• پایش علائم حياتى – مواظب تغيير فشار خون یا افزایش ریت نبض و تنفس باشید. در طی پارگی آنوریسم آئورت فشار خون ممکن است در ابتدا به خاطر شدت درد بالا با شد. اما ناگهان فشار خون و نبض در یک یا هر دو دست افت کرده و غیر قابل لمس می شود که به دلیل وقفه خونرسانی به دستها .است بیمار ممکن است سریعا وارد شوک شود اگر که آنوریسم پاره شود.

• سیستم قلب و عروق بیمار را تحت نظر بگیرید صداهای قلبی نبض های محیطی اندام های فوقانی و تحتانی صدای برویت شکمی صدای هیس مانند بر روی عروق خونی در زمان آشفتگی جریان خون را چک نموده و پایش کنید.

• I/O بیمار را اندازه گیری کنید.

• اگر خروجی ادرار کم شده و وزن مخصوص ادرار افزایش یافت، به هیپوولومی مشکوک باشید.

• شکم را از نظر اتساع و نفخ یا وجود توده ضربان دار بررسی کنید.

• اتساع شکمی که به صورت بزرگ شدن شکم رخ میدهد ممکن است نشانگر مهمی بر مشرف به پارگی بودن آنوریسم باشد.

• بیمار از نظر نشانه های کاهش شدید جریان خون یا مایعات شوک هیپوولومیک بررسی کنید.

همانطور که خون در گردش کاهش می یابد فشار خون افت میکند در این زمان قلب تلاش می کند با افزایش تعداد ضربان قلب این کاهش فشار را جبران کند تا بتواند تقاضای اکسیژن بدن را برآورده نماید بنابراین ریت نبض افزایش می یابد. ریت تنفس نیز برای جبران اکسیژن مورد نیاز افزایش می یابد، در حالی که با کاهش فشار خون پیدا کردن نبضهای محیطی مشکل می شود. هر چه نبض از قلب دورتر باشد پیدا کردن آن سخت تر میشود پیدا کردن نبض مچ پا (دورسال پدیس و تیبیالیس خلفى) زودتر از نبض رادیال مشکل می شود.

• پوست رنگ پریده و سرد در رابطه با کاهش گردش خون

• درد شدید کمر در رابطه با پارگی یا جداشدگی لایه های دیواره آئورت

• اضطراب در رابطه با عدم اطمینان و قطعیت رخداد بعدی

• بی قراری در رابطه با اضطراب ناراحتی کاهش اکسیژناسیون

• کاهش فشار نبض در رابطه با کاهش حجم در گردش افزایش ریت قلبی و کم شدن زمان پرشدگی بین دو ضربان قلب

• افزایش نبض نخی شکل

• دامنه فعالیت بیمار را به رژیم فعالیت و استراحت تجویز شده محدود کنید.

• مواظب نشانه های کاهش گردش خون محیطی باشید

• بی حسی

• گزگز

• کاهش دمای یک یا هر دو اندام

• تغییر رنگ پوست اندام ها

• غياب نبض های محیطی

• اضطراب بیمار را کاهش دهید

• محیط آرام و امن برای بیمار فراهم کنید

• از بیمار بخواهید عواطف و احساسات خود را بیان کند.